ความสำคัญของวรรณกรรมเรื่องนางสิบสอง

ความสำคัญของวรรณกรรมเรื่องนี้

                               เรื่องนางสิบสอง หรือพระรถ-เมรี นอกจากจะเป็นวรรณกรรมที่คนไทยรู้จักกันมานานแล้ว     ยังเป็นที่แพร่หลายในประเทศ ถือว่ามีวัฒนธรรมร่วยมกัน ในพงศาวดารชาติลาว พงศาวดารล้านช้าง โดยมีความเชื่อกันว่าได้สืบเชื่อสายมาจากนางกังรี ซึ่งในพงศาวดารล้านช้างหน้าแรกมีข้อความปรากฏดังนี้

“ยังมีพญายักษ์ตนหนึ่ง ชื่อนันทาลุกเมืองลังกามา มีเมียชื่อพาลาแลมีลูกหญิงชื่อนางกางรี เมื่อพญายักษ์นั้นตายแล้ว นางพาลาผู้เป็นเมีย ไปได้กับพระยาอินทปัตต ลูกพระยาอินทปัตตชื่อพุทธเสนเลยเอานางกางรีเป็นเมีย แล้วปกครองบ้านเมืองสืบต่อพระยาอินทปัตตนั้นมา เมื่อข้าพเจ้าตายแล้ว เจ้าหลี่ผีจึงแปลงรูปไว้ริมฝังแคมน้ำของ ”

โดยประเทศในภูมิภาคแถบนี้ จะให้ความสำคัญต่อเพศหญิง เช่น ที่กล่าวว่าได้สืบเชื้อสายมาจากนางกังรี ในกาพย์ขับไม้เรื่องพระรถ คำที่พระรถเรียกนางเมรีก็แสดงถึงความยกย่อง เช่น หญัวน้อง หญัวข้า (หญัว หมายถึง แม่อยู่หัว ด้วยขณะนั้นนางเมรีเป็นผู้ครองนคร)

  การให้ความสำคัญแก่วรรณกรรมเรื่องนี้ ในประเทศไทยนอกจากปรากฏเป็นวรรณคดีเรื่องต่างๆ แล้ว ในพระราชพิธีบรมราชาภิเษกขึ้นครองราชสมบัติ บทที่ใช้ขับในการพระราชพิธีคือบทขึ้นเรือนหลวง จากกาพย์ขับไม้เรื่องพระรถ ที่ขึ้นต้นด้วยวรรคที่ว่า “ขึ้นตั่งนั่งเมือง” เรื่องเดียวเท่านั้น